Wist je dat Panama een cultuurrijk land is waar je tot de dag van vandaag inheemse stammen kunt ontmoeten? Ook is het een land met historische steden, schitterende natuur en prachtige witte zandstranden. Als je geïnteresseerd bent in de cultuur van het land en graag meer te weten komt over de geschiedenis, dan zijn dit de plekken die zeker een bezoekje waard zijn tijdens een rondreis door Panama! Reisspecialist Anouk neemt je mee.
We beginnen met een stukje geschiedenis van het Panamakanaal, een naam waar je vast wel eens van hebt gehoord. Dit kanaal is 81 kilometer lang en verbindt de Atlantische Oceaan met de Stille Oceaan. De aanleg ervan was zelfs één van de grootste projecten ooit ter wereld! Het zorgde ervoor dat een scheepsreis van New York naar San Francisco met maar liefst tien dagen werd verkort. Voordat het Panamakanaal werd aangelegd moesten schepen via de zuidelijkste kaap van Zuid-Amerika varen; een reis van 21.000 kilometer die zeker een maand duurde. Daarom zijn er in 1870 twee Amerikaanse schepen naar Panama gestuurd, om uit te zoeken wat de beste plek voor het graven van een kanaal zou zijn.
Toch waren het de Fransen die in 1881 begonnen met de bouw op het smalste stukje van het land. Dit werd gedaan onder leiding van Ferdinand de Lesseps, die ook verantwoordelijk was geweest voor de aanleg van het Egyptische Suezkanaal. Helaas bleek het project veel ingewikkelder dan voorzien en door faillissement werd het werk uiteindelijk stilgelegd. Een aantal jaar later besloten de Amerikanen verder te gaan met de aanleg, maar het zou nog tot 1920 duren voor het kanaal intensief gebruikt werd.
In plaats van een kanaal op zeeniveau te graven, zoals de Fransen wilde doen, besloten de Amerikanen een kanaal met drie grote sluizen aan te leggen: de Gatun sluizen, de Pedro Miguel sluizen en de bekendste Miraflor sluizen. Met name de Miraflor sluizen trekken heel wat toeristen aan. Vanaf het observatiedek kunt u hier enorme cruise- en vrachtschepen de sluis in zien varen, en meters zien dalen of stijgen. Er varen een jaarlijks wel 14.000 doorheen! Daarnaast zijn er ook een bezoekerscentrum en een museum met een filmvoorstelling over de bouw. Dit unieke stukje bouwkunst is vanaf Panama-Stad goed te bereiken met de bus of een taxi.
Vandaag de dag wordt er opnieuw gewerkt om het kanaal te verbreden, zodat het aantal schepen dat over het kanaal vaart verdubbeld kan worden. Anders dan in de 20e eeuw, wordt er nu wel rekening gehouden met de natuur, de dieren die er leven, culturele vondsten en CO2-uitstoot.
Het dorpje Portobelo mag je zeker niet missen tijdens een reis door Panama. Het is gelegen in het noorden van het land en heeft prachtige blauwe kusten met schilderachtige vissersbootjes. Ook zijn er veel overblijfselen te vinden van koloniale Spaanse forten die op de werelderfgoedlijst van Unesco staan. De grootste is San Jerónimo, met acht kanonnen, een paar wachttorens en een officiersverblijf. Ook de twee forten op de heuvels rondom Portobelo en Fort Santiago zijn bewonderingswaardig. Hier wijzen de kanonnen nog steeds naar de ingang van de baai, en behoort het uitzicht tot het beste van de stad! In de stad zelf kunt u de heerlijke Afro-Caribische keuken proeven, die bekend staat om smaakvolle ingrediënten en heerlijke kruiden.
Naast alle bezienswaardigheden leer je tijdens een bezoek ook veel over de Congo-cultuur. Deze wordt hier in stand gehouden door de afstammelingen van het Afrikaanse volk die door de Spanjaarden naar Panama werden gebracht. De Congolese bevolking handhaaft hier hun eigen cultuur met speciale vieringen zoals ‘Congo Game’. Deze viering omvat dansen die worden opgevoerd om zo hun voorouders, die slaaf waren, te herdenken. Dit is dan ook de reden dat deze cultuur in 2018 is uitgeroepen tot immaterieel erfgoed van de mensheid. Daarnaast komen er ieder jaar in oktober tienduizenden pelgrims naar Portobelo. Zij vieren dan het feest van de Zwarte Christus om zich zo af te zetten tegen de koloniale overheersing van vroeger.
Maar er hoort nog veel meer geschiedenis bij deze stad! Want wist je dat Columbus de baai van Portobelo in 1502 heeft ontdekt? Het verhaal luidt dat hij bij aankomst ‘’Porto Bello’’ (mooie haven) zou hebben geroepen, en dat is ook niet zo gek. Deze prachtige baai was het belangrijkste kruispunt geworden tussen Europa en Amerika voor kostbare handelswaar zoals goud. Pas in 1597 werd aan de baai ook een stad gebouwd. Deze was tot in de 18e eeuw een belangrijke havenplaats van Nieuw-Spanje, maar werd in 1668 veroverd en geplunderd door een piratenvloot. De haven werd ook gebruikt om slaven uit Congo en Angola aan te voeren, maar na een tien jaar durende opstand verkregen zij in 1579 hun vrijheid.
In Panama leven zeven inheemse stammen min of meer in harmonie met de natuur, waaronder de Kuna. Zij wonen op de San Blás-eilanden, gelegen in de Caraïbische zee. De San Blás-eilanden zijn een archipel die uit wel 357 eilandjes bestaat, waarvan er tegenwoordig zo’n 40 bewoond worden door deze inheemse bevolking.
Je kunt de Kuna-stam herkennen aan de traditionele kleding die nog gedragen wordt. Vooral de mola’s die op de blouses van de vrouwen gestikt worden vallen op. Dit zijn textiele doeken met verschillende patronen in felle kleuren. De handgemaakte mola’s weerspiegelen hetgeen waar de Kuna voor staat: respect voor de natuur en de dieren. De kledij die deze stam draagt is dan ook een belangrijk aspect binnen hun cultuur, ook al hebben ze weinig te besteden. Het is duidelijk te zien dat ze hun best hebben gedaan om er zo verzorgd mogelijk uit te zien. Het wordt daarom ook erg gewaardeerd wanneer je je als reiziger netjes kleedt.
Naast de inkomsten van de visvangst en kokosbomen, speelt het toerisme ook een belangrijke rol. Zo worden de traditionele mola’s voor een extra zakcentje ook aan toeristen verkocht. Daarnaast kan je ontdekken hoe de inheemse stam leeft door naar de verhalen van een echte Kuna-gids te luisteren.
In de idyllische omgeving van de San Blás-eilanden is het ook zeker ultiem ontspannen. Je waant je hier in een paradijs met hagelwitte stranden en prachtige koraalriffen. Een meerdaags verblijf is hier absoluut geen straf! Let wel op; snorkelen is toegestaan, maar duiken is hier verboden.
Voor een culturele ontmoeting iets dichter bij de bewoonde wereld moet je in het beschermde Chagres National Park zijn. Hier leeft de Emberà-stam nog steeds volgens eeuwenoude tradities. Maar doordat het nationale park beschermt is, is het leven van de inheemse bevolking hier niet makkelijk. Zo mogen ze hier niet jagen en geen land bewerken, alleen vissen is toegestaan.
De vrouwen van deze stam dragen gekleurde rokken en zelfgemaakte sieraden van kralen. De mannen dragen traditionele lendendoeken en beschilderen hun lichaam met een natuurlijke kleurstof als een soort tatoeage. Opvallend is dat de bevolking verplicht is om hun traditionele kleding in te ruilen voor westerse kleding wanneer ze inkopen willen doen in een ander dorp. Ook staat de stam bekend om hun handnijverheid. Zo maken ze canasta, een mand gemaakt van chunga vezels (bladeren van de Chunga Palm). Deze manden zijn zo fijn geweven dat je er zelfs water in op kan slaan.
Het schitterende natuurgebied waar de Emberà-stam leeft bestaat uit steile bergen, meren en tropische bossen. Deze plek is te bereiken door vanuit Panama City een dagexcursie naar de jungle te maken. Na ongeveer een uur rijden vanuit de stad stap je over in een houten kano die je naar het dorp diep in de jungle brengt. Deze tour is absoluut een aanrader wanneer je een dag uit het leven van de Emberà wilt meemaken.
Naast moderne gebouwen en het Panamakanaal, vind je in Panama City ook veel historie. De archeologische site van Panama Vieja, een buitenwijk van de stad, toont overblijfselen van de oudste Europese nederzetting van Zuid-Amerika. Dit is het resterende deel van het oude Panama-stad. Tijdens een bezoek aan deze wijk waan je je echt even terug in de tijd. Het is erg indrukwekkend om te zien hoe de stad er vroeger uit zag, en dus zeker een bezoekje waard!
Een andere wijk van Panama City die zeker de moeite waard is als je even wilt ontsnappen aan de moderne omgeving is Casco Viejo. Dit is tegenwoordig de meest trendy plek van de stad, maar is pas ontstaan nadat Panama Vieja in de 17e eeuw verwoest werd door piraten. De Spanjaarden begonnen hierdoor op enkele kilometers afstand een ‘nieuwe’ stad (Casco Viejo). Jaren later, in 1903, verklaarden de inwoners van Panama zich onafhankelijk van Colombia. Dit gebeurde op Plaza de la Independencia, dat nu van grote historische waarde is.
De afgelopen jaren heeft Panama flink geïnvesteerd in het opknappen van Casco Viejo, zonder daarbij haar historische charme te verliezen. Deze wijk staat niet voor niets op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Veel boetiekhotels vestigen zich hier, er wordt creatieve kunst gemaakt met graffiti, kinderen spelen op straat en bij de huizenblokken hangt de frisse was buiten te wapperen. Ook staat de wijk vol met oude kerken en koloniale gebouwen, en vind je er straatjes met gezellige restaurants, ijssalons, souvenirwinkels en kunstgalerijen. Verder is de Iglesia de San José een bezienswaardigheid die je niet mag missen. Deze kerk is een van de grootste publiekstrekkers in het oude centrum, omdat het gouden altaar een van de weinig overgebleven stukken is uit de oude stad Panama Vieja. Tot slot kan je je in Casco Viejo ook prima in de avond vermaken. Geniet van de lekkerste gerechten in de gezellige restaurants, om vervolgens te gaan dansen op een van de rooftop bars van de stad!
Wil je al het moois van Panama zelf gaan ontdekken? Laat je alvast inspireren door onze rondreizen naar Panama of vraag onze reisspecialisten om tips. Neem contact met ons op en we helpen je graag!
Bel of mail ons
